24 Mei 2024,
Hoe ontwikkel jij als gitarist?
Voor wie nog niet over de theoretische basiskennis beschikt, zou ik zeggen, probeer zoveel mogelijk te weten te komen over die muziektheorie, waar jij als gitarist echt iets aan hebt. Ik denk aan het begrijpen en kunnen spelen van Toonladders, te beginnen met Majeur-toonladders, Naturel-Mineur, Harmonisch mineur en Melodisch mineur. Het klinkt allemaal heel moeilijk als je er nooit mee te maken hebt gehad, maar zo moeilijk is het allemaal niet. Je hebt alleen wèl een goede leraar nodig, die het jou geduldig uit kan leggen. Je zult er geen spijt van krijgen als je je hierin verdiept. Na de toonladders komt de akkoordenleer. Wat zijn akkoorden nou precies en welke akkoorden horen bij elkaar en waardoor horen ze bij elkaar? Allemaal zaken die, zodra je ze eenmaal in je opgenomen hebt, je ontwikkeling als gitarist enorm zullen bevorderen.
Los van de theorie, moet je gewoon erg veel spelen. ”Kilometers maken” wordt er weleens gezegd. In mijn ontwikkelingsjaren speelde ik periodes lang wel 6 tot 8 uur per dag! Wat ik altijd een goeie oefening heb gevonden is, om eerst ’n toonladder te spelen en dan in die toonladder ’n melodietje te zingen of te fluiten, om vervolgens precies dat melodietje op je gitaar proberen te spelen. In ’n later stadium, kan je ook tegelijk spelen en zingen, of spelen en meefluiten.
Op deze manier word je gitaar ’n soort verlengstuk van je stem, wat je intuïtie versterkt om je gitaar te gebruiken als melodieinstrument.
Akkoorden snel kunnen vinden op je gitaar is ook belangrijk. Het CAGED-systeem kan je daarbij gigantisch helpen.
Het gaat helaas te ver om het hier allemaal even uit te leggen, maar er zijn vast wel gitaar-leraren in je buurt die het fijne ervan weten en het hopelijk ook goed kunnen uitleggen. Dat laatste is niet altijd vanzelfsprekend. Dus als het je niet bevalt, ga dan verder op zoek naar de juiste persoon. Succes!
30 juni 2023
In mijn werk aan gitaren kom ik een uitgebreid scala aan problemen tegen, die je plezier in gitaar spelen behoorlijk kunnen belemmeren.
De meeste van die problemen zijn goed te verhelpen met de standaard werkprocedures. Soms is dat wat moeilijker.
Bijvoorbeeld als er een fabrieksfout aanwezig is. Ik vraag mij soms af, hoe het mogelijk is dat een gitaar door de eindcontrole is gekomen, met bijv. een fout geplaatste brug. Afgelopen week nog meegemaakt dat de brug op een akoestische gitaar maar liefst 4 mm. te dichtbij de 12e fret was geplaatst. Zo’n gitaar is natuurlijk onmogelijk mooi zuiver te stemmen. Vaak zijn het bij-instrumenten geworden, die zelden gebruikt worden. Niet altijd is men er zich van bewust dat er een probleem mee is. Iemand kan dan denken ”Het is stomweg niet zo’n fijne gitaar”.
Een brug kun je niet zomaar even snel verzetten. Bij de gitaar die vorige week op de werktafel lag, heb ik een nieuwe sleuf in de houten brug kunnen frezen en de oorspronkelijke sleuf onzichtbaar kunnen vullen met ’n stripje ebbenhout. Als het goed wordt uitgevoerd dan zie je er niks van. Als de afwijking meer dan 4 mm is, dan is dit weer niet mogelijk. Als de hele brug eraf moet om hem naar achteren te plaatsen, is de fabrieksfout wel heel beschamend, maar dan is het nog veel meer werk. Soms kan een gitaar ook onzuiver zijn omdat de ‘nut’, ook wel ’topkam’ genoemd, verkeerd is geplaatst. Dus te ver weg, of te dichtbij de eerste fret. Dat komt best vaak voor. Ook dan is het moeilijk om de gitaar mooi zuiver te stemmen. Na deze intonatie ingrepen is het een feest om op de gitaar te spelen. In alle akkoorden zuiver. Heerlijk!
29 Januari 2023
Hoi gitaarvrienden, met de feestdagen weer veilig achter ons, zit het nieuwe jaar alweer stevig in het zadel.
Hopelijk gaat het dit jaar de goede kant uit voor iedereen en kunnen we lekker doorgaan met onze passie ‘gitaar spelen’.
Met de rondwarende geldontwaarding kun je voor de langere termijn je spaarcenten maar het beste in een leuke gitaar steken. Dan weet je tenminste zeker dat je nog ’n appeltje voor de dorst hebt, want verder ken ik niet veel meer waardevaste zaken, behalve natuurlijk edelmetaal. Dat is al eeuwen zo. Wat wel van belang is, dat is om ervoor te zorgen dat je instrumenten in topconditie verkeren. Dan blijven het fel begeerde stukken en kan je er zelf ook optimaal van genieten bij het muziek maken. Dat laatste is eigenlijk het belangrijkste van allemaal, want geluk is niet te koop, maar je kan het wel worden van gitaarspelen. M’n kinderen en kleinkinderen en m’n gitaartjes, die maken mij onvervalst gelukkig. Ik heb nog een extra iets waar ik blij van word. dat is m’n werkplaats, waar ik aan gitaren werk. Ik hou van m’n gereedschap, soms zelf gemaakt, of aangepast. Immers gitaargereedschap ligt niet in het schap bij de bouwmarkt en echte gereedschapswinkels zijn schaars geworden. Voor mij is vooral goed handgereedschap van belang. Ik werk ermee aan gitaren die vaak de ‘lievelingetjes’ van hun eigenaar zijn. Dus daar moet ik zo zuinig mogelijk op zijn en alleen met goed gereedschap aan werken.
“Goed gereedschap is het halve werk”, gaat niet altijd op, maar wel vaak. Het beste gereedschap gebruiken kan in ieder geval nooit kwaad.
De laatste jaren heb ik ook een werktafel die traploos in hoogte versteld kan worden. Dat is geen overbodige luxe, maar pure noodzaak om m’n nek en rug gezond te houden tijdens het werk. Bij sommige handelingen sta ik lang in dezelfde werkhouding en als de werkhoogte dan te laag, of te hoog is, dan kan je daar behoorlijk last van krijgen. Dus door schade en schande wijs geworden heb ik alweer wat jaartjes geleden, met de hulp van technische vrienden, zo’n hoog-laag werktafel in gebruik kunnen nemen. Ik ben ze nog elke dag dankbaar, want ik gebruik de traploze verstelbaarheid best vaak. Met mijn 40 jaar ervaring met werken aan gitaren, waarvan nu bijna 33 jaar officieel, gaan de dingen wel gemakkelijker dan toen ik begon. Je ziet bij wijze van spreken de valkuiltjes eerder aankomen en dat helpt. Toch blijven zich nieuwe problemen voordoen waarmee ik nog nooit eerder te maken heb gehad. Dat is niet erg, want het houdt mijn werk interessant en ik leer nog altijd bij. Mooi toch!
23-12-2022
Dooie tonen…
Regelmatig krijg ik in de werkplaats te maken met een gitaar die een aantal tonen heeft die niet goed door lijken te klinken.
Als je ze eenmaal ontdekt hebt dan blijf je het horen.
Er kunnen twee redenen zijn die dit euvel veroorzaken. 1) Er klinkt op dezelfde frequentie iets mee in de gitaar dat het geluid op ’n negatieve manier beïnvloedt. Dit kan veel dingen zijn en de kunst is, om dat ene ding dan te vinden. Denk hierbij aan elektronische componenten, of de bedrading ervan. Soms kan ook een hals-pen tegen het hout aan meetrillen, wat geen fraai geluid oplevert. 2) De tweede reden van een dooie toon kan zijn, dat de fret onder de toon die je indrukt niet goed in het hout verankerd zit. Dit kun je vergelijken met een wedstrijd zwemmer die vanaf een startblok het water in moet duiken, alleen nu is die blok ineens van schuimrubber. Hierdoor kan de zwemmer zich niet goed afzetten. En als gevolg daarvan komt hij niet twee meter verderop in het water terecht, maar valt hij bijna recht naar beneden. Zoiets gebeurt er ook met de golfbeweging van je snaar, die zich niet kan afzetten op een harde fret. Misschien dat dit voorbeeld het probleem verduidelijkt.
Of je oorzaak 1 of 2 te pakken hebt, dat kun je testen. Om mogelijkheid 2 uit te sluiten, hoef je alleen maar de snaar lager te draaien. Als het geluid ook op een andere frequentie slecht blijft, dan ligt het waarschijnlijk aan een losse fret.
Dat zo’n fret los zit, is niet heel duidelijk zichtbaar. Een ervaren vakman kan het voor je vaststellen of de fret niet goed verankerd is en dus zweeft. De beste oplossing is dan ’n nieuwe fret aanbrengen die wel goed verankerd is. Die ene fret vervangen is wel meer werk dan het misschien lijkt, omdat hij aan de bovenzijde precies in het fretvlak moet komen. Dit vereist vaak een fretvlak-klus waarbij alle andere frets ook betrokken zijn.
Mochten er meerdere zwevende frets aanwezig zijn, dan is het misschien beter om alle frets te vervangen. Een her-fret klus dus.
Vooral sinds sommige collega’s van mij frets aanbrengen met een pers in plaats van inkloppen met een hamertje, zie ik dit probleem in toenemende mate voorbij komen. Bij het inkloppen kan ik horen of de fret goed pakt en ‘draagt’ in het hout van de toets.
Lijmen kan soms het probleem verhelpen, maar deze provisorische oplossing biedt maar tijdelijk soelaas. Na verloop van tijd trilt de fret weer los. Dit komt ook door temperatuurwisselingen. Hout, metaal en ook de lijm hebben nou eenmaal elk hun eigen uitzettingscoëfficiënt.
Soms is er al zo vaak aan een toets en het fretwerk gewerkt, dat de sleuf waarin de fret zich moet vastpakken, voornamelijk uit lijm, of epoxy, of ander hechtmateriaal bestaat. Als de toets dik genoeg is kan die misschien wat hout missen en naar beneden toe afgevlakt worden. De sleufjes moeten dan wat dieper ingezaagd worden, maar de fret zal dan weer pakken als nieuw. Bij een te dunne toets, kan vervangen van de toets een optie zijn, maar bij sommige Fender gitaren is het vrijwel onuitvoerbaar, omdat de toets aan de onderkant hol en dus niet vlak is. Een technische oplossing kan er wel zijn, maar toch niet wenselijk, omdat het de originaliteit en daarmee de financiële waarde aantast. Dan wordt het wel ’n beetje schipperen met oplossingen, welke de originaliteit wel in tact houden, maar die niet altijd de beste oplossing zijn. Het zijn serieuze overwegingen die gemaakt moeten worden.
Zelf ben ik niet zo met marktwaardes van gitaren bezig. Mij gaat het meer om een goede gitaar, want daarmee kan je ook goeie en mooie muziek maken. Maar sommige eigenaren van gitaren weten niet goed of ze nou bezig zijn met ’n goede gitaar te hebben, of te bemachtigen, of dat ze bezig zijn met een waardevaste belegging. Iedereen mag het natuurlijk zelf weten, maar mijn voorkeur gaat meestal toch uit naar een gitaar zo goed mogelijk maken. Als muzikant heb je daar wat aan. Ik hou er wel altijd rekening mee wanneer een gitaar een verzamelwaarde heeft. Dan vervang ik een schakelaar of potmeter niet zo gauw, maar zal ik eerst proberen om dat onderdeel te repareren, zodat alles zoveel mogelijk origineel blijft. Maar een potmeter of schakelaar uit elkaar halen en zo proberen het te redden, dat kost natuurlijk wel meer tijd, dan vervangen. Maar als de extra kosten daarvoor geen probleem zijn, dan doe ik het graag. Het is heel leerzaam om te zien, hoe in gitaren van soms zestig jaar oud, potmeters zitten die nog altijd geen kraakje geven. Gewoon omdat de kwaliteit van vroeger vele malen beter was dan de huidige. Helaas dat ik het moet zeggen, maar het is niet anders. Ook voor schakelaars en zelfs voor chassis-pluggen geldt dit.
Het oude materiaal is allemaal net ietsje steviger, van beter materiaal en vaak zijn de contacten ook nog eens verzilverd. In potmeters zitten meer en betere veertjes en ze verdelen de weerstand beter over de draaicirkel. Maar je bent er toch gauw ’n uur of meer mee kwijt om zo’n onderdeel te repareren. Uiteindelijk is dat bij sommige gitaren lonend, maar ook lang niet altijd. Het goede nieuws is dat je hier dus zelf een keuze in mag maken. In grote lijnen zou ik zeggen, alle onderdelen in gitaren van voor 1980 proberen te repareren en daarna is het in de meeste gevallen gunstiger om te vervangen. Al blijven er altijd uitzonderingen, ook op deze regel. Oké, dit was voor nu mijn blogje weer. Geniet lekker van je muziek en alles er omheen. Tot de volgende!
19-12-2022
We gaan weer naar het kerstfeest toe. Gezellige sfeer, maar toch ook altijd een beetje dubbel. De meesten van ons missen ook wel iemand, die er die meer is. Dat is met de feestdagen meer voelbaar dan anders. Daarom mogen we best ’n beetje lief zijn voor elkaar, zelfs ook als die ander even stug overkomt. Want, je weet maar nooit welk verdriet iemand, in stilte met zich mee draagt.
Voor het overige is het natuurlijk alleen maar genieten van de sfeer en het bij elkaar zijn.
Omdat ik ondermeer gitaren restaureer, krijg ik van tijd tot tijd ook te maken met restauraties die duurder zijn dan wat de gitaar waard is.
Toch maakt dat soms niet uit, bijvoorbeeld omdat de gitaar ooit een geschenk is geweest van een ondertussen overleden dierbare.
Dan doe ik extra m’n best om er iets moois en bruikbaars van te maken, al lijkt het soms op een gebed zonder end.
Het is vaak zo als je aan oude gitaren werkt, dat zodra je een ding doet, dat je drie nieuwe problemen blootlegt.
Uiteindelijk komt het meestal goed en heb ik weer iemand blij gemaakt. Ik werk graag aan gitaren, maar soms weet ik niet wat ik belangrijker vind. Het instrument, of juist dat iemand er blij mee maken.
In de werkplaats is de sfeer ook goed in deze tijd van het jaar. Meestal volop te werken en als het buiten vroeg donker is is het hier ook lekker knus met de kachel- en lampen aan. Ik geniet ervan. Mijn handen moeten altijd wat doen, dan vermaak ik me het beste en voel ik mij goed.
Ik zou dat iedereen gunnen. Lekker wat doen. Tot de volgende en als we elkaar niet meer treffen dan wens ik je alvast mooie feestdagen rondom Kerstmis. Proooooost.
15-12-2022
Lekker fris zo’n vorstperiode, maar hou wel je gitaar/gitaren in de gaten.
Extra stoken maakt meestal de lucht droger als je CV stookt en vochtiger als je kolen of petroleum stookt.
Je gitaar kan wel wat hebben, maar het beste bewaar je hem/haar zoveel mogelijk in een afgesloten koffer.
Een Hygrometer koop je voor ’n tientje, maar geeft je goede informatie over de luchtvochtigheid.
Tussen de 40 en de 70 % zit je redelijk safe. Maar hoger of lager zou ik wel even ingrijpen.
Je kunt je gitaar ergens anders opslaan, waar de relatieve luchtvochtigheid wel tussen de 30 en de 70 % ligt.
Misschien wil je een bevochtiger, of juist een vochtvreter plaatsen in de ruimte waar je gitaren staan.
Let ook op snelle temperatuur-overgangen. Buiten -10 graden en binnen 20 is een forse overgang.
Laat de gitaar eerst nog een half uurtje in de koffer zitten als je lager dan ’n kwartier door de kou bent gekomen.
Daarnaast moet je zoveel mogelijk genieten van alles. Ook van de vorst, Het heeft z’n charme.
13-12-2022
Beste gitaarvrienden, het is alweer even geleden dat ik hier geblogd heb
Er staat natuurlijk genoeg te lezen over gitaren op deze website en vooral ook in het archief- submenu als je een jaartal kiest. Maar waarschijnlijk is het ook wel interessant om hier wat dagelijkse bevindingen te bloggen, over m’n werk aan gitaren en wellicht wat actuele zaken. Ik zal mij proberen in te houden over politieke zaken, want daar zijn andere mensen/websites beter in dan ik. Dit gaat dus vooral over mijn werk aan gitaren. Ik post ook regelmatig werkplaatsverslagen over interessante klussen met foto’s op Facebook. Daar laat ik vriendschappen toe van mensen die zelf ook een duidelijk gitaristisch profiel hebben, of op mij uitzonderlijk aardig over komen. Ik hou van alle mensen, maar degenen die zelf alleen maar een niks zeggende afbeelding van ’n weiland, of ’n huisdier hebben, zonder ingevuld profiel, die laat ik niet toe in m’n vriendenlijst.
Oké, dus zeer binnenkort weer regelmatig verslagen hier en kerstwensen en zo meer…